فلجی تارهای صوتی

فلجی تارهای صوتی
تارهای صوتی بدلیل قرار داشتن در مسیرنای(مسیرهوایی ریه) نقش اساسی در صحبت کردن ،بلع وتنفس دارند وبرای اینکه عملکرد درست ونرمالی داشته باشند بایستی عضلات حنجره به خوبی قابلیت باز شدن(Abduct) وبسته شدن(Adduct) تارهای صوتی را داشته باشند.
فلجی تارهای صوتی معمولا به دو صورت ،یکطرفه(Unilateral){این مورد بسیار شایع است} و دو طرفه (Bilateral) دیده می شود.
فلجی یکطرفه

علائم
بیمارانی که دچار فلجی یکطرفه تارهای صوتی باشند معمولا دارای صدایی ضعیف ونفس آلود هستند وبسیار با تقلا وتلاش صحبت می کنندوگاها دچار مشکلات بلع وحتی تنگی نفس می گردند.
بدلیل عدم توانایی تارهای صوتی در بسته شدن کامل در حین بلع، بیمار گاها دچار سرفه های شدید (در هنگام خوردن یا نوشیدن) می شود،که البته این موارد در بیمارانی که دچار فلجی دو طرفه هستند نیز با شدت بیشتری به چشم می خورد.
بدلیل عدم توانایی عضلات حنجره در باز کردن تارهای صوتی از یکدیگر(Abduct)در حین تنفس ،تارهای صوتی در همان خط وسط ثابت باقی می مانند که این امر باعث بستنه شدن یا تنگ شدن راه تنفس وایجاد تنگی نفس در بیمار می گردد.
علل
از علل شایع فلجی تارهای صوتی ،آسیب عصب حنجره (Recurrent nerve) می باشد{عصب حنجره مسئول کنترل عملکرد عضلات حنجره می باشد}.این آسیب می تواند بدلیل تروما(ضربات شدید)،جراحی(جراحی تیروئید ،جراحی ناحیه گردن ویا جراحیهای قلب باز)،عفونتهای ویروسی ،تومورهای ناحیه گردن وحنجره وگاها آسیبهای مغزی(سکته) باشد.
اختلالاتی مانند قفل شدن غضروف اریتنوئید ویا اِسکارِزخم ناشی از جراحی نیز می تواند باعث اختلال در عملکرد تارهای صوتی گردد.
درمان
ترکیبی از جراحی وصوت درمانی معمولا در فلجی یکطرفه تارهای صوتی بکار می رود
Medialization thyroplasty یکی از روشهای جراحی برای درمان فلجی یکطرفه تارهای صوتی می باشد در این روش شکاف کوچکی روی پوست نزدیک حنجره ایجاد میکنند وتکه کوچکی از غضروف تیروئید را بر می دارند سپس یک قطعه کوچک (عمدتا از جنس سیلیکون یا هیدروکسی لاپاتیت) در عضروف تیروئید قرار داده می شود.این قطعه کوچک با فشاری که به تار صوتی وارد می کندباعث می شودتار صوتی در وضعیت Midline (خط وسط) بصورت ثابت قرار بگیرد که این امر به بسته شدن کامل تارهای صوتی در حین صداسازی وبلع کمک می کند.
این عمل جراحی خیلی سریع ،بدون درد وحتی با بی حسی موضعی قابل انجام می باشد.
در شکل زیر نحوه عمل تیروپلاستی بطور کامل نشان داده شده است.
تصویر سمت چپ نحوه قرار دادن قطعه سیلیکونی در غضروف تیروئید را نشان میدهد وتصویر سمت راست چگونگی قرارگرفتن تار صوتی در خط وسط را بعد ازگذاشتن قطعه سیلیکونی نشان می دهد.
روش دوم در درمان فلجی یکطرفه تارهای صوتی تزریق مواد خارجی بطور مستقیم در بافت تار صوتی می باشد که در واقع هدف از این عمل نیز رساندن تار صوتی فلج به خط وسط (Midline) واصلاح عملکرد تار صوتی فلج می باشد.
این روش اگر چه بسیار مؤثر است ولی به دلیل سخت بودن کنترل محل تزریق ومیزان مواد تزریقی بصورت محدودی انجام می شود.
معمولا از مواد مختلفی جهت تزریق در تارصوتی استفاده می شود که در زیر به برخی از آنها پرداخته شده است
۱- مشتقاتی از بافت چربی(Autologous fat (
چربی مواد مفیدی است که توسط بدن تولید می گردد وتوسط بدن بیمار نیز به راحتی پذیرفته می شود واختلالاتی نظیر عفونتها، پس زدن بافت خارجی توسط بدن بیمار در این روش بسیار کم میشود،همچنین بافت چربی خاصیت ارتعاشی مناسبی در تار صوتی ایجاد می کند.
اگرچه این روش، روش مناسبی به نظر می رسد اما باید بدانیم بافت چربی به خودی خود توسط بدن جذب می شود وبه همین دلیل ممکن است این عمل تزریق بدفعات نیاز به تکرار داشته باشد.
۲-ژل فوم(Gel foam)
ژل فوم ماده ای شبیه به نشاسته است که به راحتی در درمان فلجی تارهای صوتی به کار می رود
۳-کلاژن(Collagen)
تزریق کلاژن یکی از روشهای رایج در درمان آسیبهای خفیف تارهای صوتی می باشد.کلاژن خاصیت ارتعاشی وارتجاعی بسیار مناسبی داشته وچیزی شبیه به هیدروکسی لاپاتیت ویک ماده بیولوژیک است،ولی به دلیل اینکه جذب آن توسط بدن غیر قابل پیش بینی است این عمل نیز دچار محدودیتهایی است.
۴-تفلون(Teflon)
تفلون ماندگاری طولانی تری نسبت به ژل فوم وکلاژن در بدن دارد وعمدتا در درمان آسیبهای تار صوتی بکار می رود.
در حین تزریق ،تفلون باعث نوعی واکنش التهابی می شود که اگر تزریق بیش از اندازه باشد می تواند باعث سفت شدن بافت تارصوتی واختلال در عملکرد وارتعاش تار صوتی گردد.
لازم است بدانیم صوت درمانی یکی از روشهای بسیار مفید برای درمان به شمار می رود.
تکنیکهای جراحی عمدتا برای بهبود کیفیت صوت ،افزایش بلندی صدا وبهبودی عملکرد حنجره در صحبت کردن وبلع بکار میرود وصوت درمانی معمولا جهت تنظیم پارامترهای صوت بیمار بعد ازجراحی باهدف بهبود عملکرد تارهای صوتی بکار می رود.
فلجی دو طرفه
روشهای جراحی در فلجی های دوطرفه نیز استفاده می شود که عمدتا جهت بهبود بخشیدن کیفیت تنفس بیمار میباشند واغلب اثرات تفاوتی روی صداسازی ،تنفس ومحافظت از سیستم تنفس در حین بلع دارند.
تراکئوستومی(ایجاد سوراخی در نای ،زیر تارهای صوتی) و کوردکتومی(Cordotomy){برداشتن بخشی از تارهای صوتی} از جراحیهای رایج در فلجیهای دوطرفه تارهای صوتی است.
روشهای جدید ونوینی نیز در فلجیهای دو طرفه ابداع شده که یکی از آنها شکاف قسمت خلفی غضروف کریکوئید است که بصورت ایجاد یک شکاف کوچک روی غضروف کریکوئید وقرار دادن یک قطعه غضروف پیوندی(Cartilage graft) است ،این روش باعث بازشدن دهانه گلوت شده وهمچنین به عملکرد تارهای صوتی کمک می کند.
روش دیگر Laryngeal pacingاست که با قراردادن وسیله ای کوچک باعث بازشدن (Abduction) تارهای صوتی در حین عمل دم می شود.