اختلالات صوت و حنجره
اختلالات صوت و حنجره
هر عارضه ای که روی عملکرد ارگان مولد صوت _ حنجره _ تاثیر بگذارد می تواند باعث اختلال صوتی شود . معمولا نشانه ی اصلی اختلال صوتی گرفتگی صداست ، اما اختلالات حنجره ای می توانند باعث ایجاد مشکلات جزئی تر دیگری نیز شوند.زمانی اختلال صوتی وجود داردکه کیفیت ،زیروبمی ، بلندی و انعطاف پذیری صوت فردی متفاوت ازصوت افراد هم جنس، هم سن،گروه وفرهنگ مشابه وی باشد .
وجود هرگونه ضایعه درتارهای صوتی وحنجره ویا شکل واندازه حفره های تشدید موجب بروز اختلال صوت می شود.
علائم صوت غیر طبیعی Harshness صدای خشن وگرفته breathiness صدای نفس آلوده Inspiratory voice صدای دمی Hypernasality خیشومی بودن بیش ازحد طبیعی Hyponasality خیشومی بودن کمتر ازحد طبیعی Falsetto voice صدای زیر غیر طبیعی صدای بم غیر طبیعی بلندی بیش از حد صدا بلندی کمتر ازحد صدا Glottal tone صدای چاکنایی Diplophonia صدای دورگه Monotone صدای یکنواخت Aphonia بی صدایی علل اختلالات صوتی Papilloma زگیل یا ندولهای تارصوتی Abuse استفاده بیش از حد ازتارهای صوتی Misuse بد استفاده کردن ازتاهای صوتی Cleft palat شکاف کام Submucous cleft palate شکاف زیر مخاط ضعف عضلات حلق وکام مسدود بودن بینی ضعف یافلجی تارهای صوتی سرطان ناحیه حنجره ضربه های وارده به حنجره
نشانه های رایج اختلالات حنجره ای
۱- گرفتگی صدا یا نفس آلود بودن صوت
۲- شکست صوتی
۳- محدودیت در طیف زیر و بمی
۴- محدودیت در بلندی و رسا بودن صدا
۵- مشکل در درک صحبت یک فرد در حضور نوفه ی زمینه
۶- خستگی صوتی یا وخیم شدن و بد شدن صوت متعاقب استفاده ی طولانی
۷- کم آوردن نفس هنگام صحبت کردن
۸- سرفه کردن یا پاک کردن مزمن گلو
۹- مشکل در نفس کشیدن یا بلع
عوارض مختلفی می توانند باعث بد عملکردی حنجره ای شوند .
هر نوع گرفتگی صدا که بیش از دو هفته طول بکشد به خصوص در افراد سیگاری بایستی توسط پزشکی که می تواند تارهای صوتی را بررسی کند مورد ارزیابی قرار گیرد.
اختلالات صوتی می توانند خیلی وابسته به فرد باشند : یعنی آن چیزی که می تواند برای فردی یک مشکل جدی باشد ممکن است برای فرد دیگری مشکل کمی ایجاد کند. مقداری از این تنوع مربوط به انتظارات یک فرد خاص است اما عامل کلیدی در اینجا تقاضای صوتی است . اگر بخواهیم ساده بگوییم تقاضای صوتی نشاندهنده ی نیازهای صوتی یک فرد خاص در زندگی روزمره است. مسلما یک خواننده یا یک هنر پیشه نیازهای صوتی متفاوتی در مقایسه با یک معلم یا یک وکیل دادگاه دارد ، این افراد نیز تقاضاهای صوتی متفاوتی در مقایسه با فردی دارند که بیشتر کارش را با صفحه کلید کامپیوتر انجام می دهد یا فردی که مسئولیت مراقبت از یک فرد آسیب دیده ی شنوایی را به عهده دارد .
هیچ شیوه ی مرسومی برای اندازه گیری نیازهای صوتی وجود ندارد . معمولا هر چقدر یک فرد در طول روز طولانی تر و بلند تر آواسازی کند میزان نیاز صوتی وی بیشتر خواهد بود و احتمال اینکه نا منظمی های جزئی در عملکرد حنجره ای ایجاد شود بیشتر خواهد بود که در بعضی موارد این نا منظمی ها مشکل ساز خواهد بود که در بعضی موارد این نا منظمی ها مشکل ساز خواهد بود . همچنین انواع مختلف آواسازی مثل عملکرد صوتی حرفه ای در مقایسه با انواع دیگر آواسازی تحمل کمتری در برابر ایجاد تغییرات جزئی در کیفیت صوت دارند .
تخصصهایی که معمولا در مورد اختلالات صوتی مورد ارزیابی قرار می گیرند هنر پیشگان ، معلمان ، وکیلان ، فروشندگان و سایر پرسنلی هستند که با مشتری سر و کار دارند.
چون که ارزیابی کیفیت صوت معمولا ذهنی است و نیازهای صوتی معمولا فرق می کنند بنابراین معمولا فرد مبتلا به اختلال بهترین شاهد برای شدت و اهمیت مشکل است (با این فرض که این اختلال سرطانی نیست) و این اختلال نیاز به درمان خاصی دارد .
در اختلالات صوتی خوش خیم ، نقش پزشک، تشخیص دقیق اختلال و توضیح احتمالات موجود از جمله بحث درباره ی پیامد احتمالی و خطرات جانبی می باشد. پزشکی که کاملا از علایم شما و نیازهای صوتی شما آگاه است به بهترین حالت می تواند توصیه های لازم را برای مشکل صوتی شما ارایه دهد.
در نهایت یک تصمیم درمانی و مخصوصا تصمیم برای جراحی باید همراه با مشورت پزشکی گرفته شود که از رفتارهای صوتی و نیازهای صوتی شما آگاه باشد.
عملکرد صوت طبیعی
صوت در اثر ارتعاش تارهای صوتی تولید می شود . تارهای صوتی یک جفت بافت انعطاف پذیر هستند که در بالای نای کشیده شده اند . این تارهای صوتی در میان غضروف تیرویید قرار دارند که این غضروف ساختار سختی است که جرمی را در منطقه ی گردن به وجود می آورد که تحت عنوان سیب آدم شناخته می شود. تارهای صوتی همراه با عضلات و غضروفهای حامی آنها تحت عنوان حنجره شناخته می شوند.
حنجره از نظر زیست شناختی به صورت دریچه ای است که جهت حمایت جریان هوا و ریه ها به وجود می آید. بنابراین در جایی واقع شده است که جریان هوا و مری از هم جدا می شوند. تارهای صوتی از هم جدا می شوند تا به به عبور جریان هوا ی تنفسی کمک کنند و طی عمل بلع بسته می شوند تا جلوی ورود غذا را به ریه ها بگیرند .
تار صوتی اصطلاح جدیدی است که به جای چین صوتی به کار می رود . این تغییر در کاربرد اصطلاح ، به این دلیل به وجود آمده است تا درک بهتری از آناتومی و عملکرد حنجره به دست آید. چین صوتی نشان دهنده ی باند یا رشته ای است که در مسیر هوا قرار دارد و هنگامی که منقبض یا منبسط می شود به ارتعاش در می آید. در واقع تار صوتی بخشی از عضلات حنجره است که توسط بافت خاصی پوشیده شده است و می تواند با سرعت بالا به ارتعاش در آید. تار صوتی شبیه به لبه ی کوچکی از بافت است تا چین . فقط قسمت خارجی تار صوتی به ارتعاش در می آید .
زمانی اختلال صوتی وجود داردکه کیفیت ،زیروبمی ، بلندی و انعطاف پذیری صوت فردی متفاوت ازصوت افراد هم جنس، هم سن،گروه وفرهنگ مشابه وی باشد .
وجود هرگونه ضایعه درتارهای صوتی وحنجره ویا شکل واندازه حفره های تشدید موجب بروز اختلال صوت می شود. علائم صوت غیر طبیعی Harshness۱- صدای خشن وگرفته breathiness۲- صدای نفس آلوده Inspiratory voice۳-صدای دمی Hypernasality۴- خیشومی بودن بیش ازحد طبیعی Hyponasality۵-خیشومی بودن کمتر ازحد طبیعی Falsetto voice۶-صدای زیر غیر طبیعی ۷- صدای بم غیر طبیعی ۸- بلندی بیش از حد صدا ۹- بلندی کمتر ازحد صدا Glottal tone۱۰- صدای چاکنایی Diplophonia۱۱- صدای دورگه Monotone۱۲- صدای یکنواخت Aphonia۱۳- بی صدایی علل اختلالات صوتی Papilloma ۱- زگیل یا ندولهای تارصوتی Abuse ۲- استفاده بیش از حد ازتارهای صوتی Misuse ۳- بد استفاده کردن ازتاهای صوتی Cleft palat کام ۴ -شکاف Submucous cleft palate۵- شکاف زیر مخاط ۶- ضعف عضلات حلق وکام ۷- مسدود بودن بینی ۸- ضعف یافلجی تارهای صوتی ۹- سرطان ناحیه حنجره ۱۰-ضربه های وارده به حنجره
هر کدام از بخشهای زیر به شرح جزییات جنبه ی خاصی از صوت می پردازد. این بخشها عبارتند از :
صدا
بلندی
زیر و بمی
گرفتگی صدا
جهت تولید صوت ، ششها هوا را به سمت تارهای صوتی که بسته هستند می فرستند اما این تارها میزان بستگی کمتر از حالتی را دارند که طی عمل بلع دارند. هوا از فاصله ی خیلی کوچک بین تارهای صوتی عبور می کند و پوشش این تارها را که موکوس نامیده می شود به ارتعاش در می آورد. این عمل توسط پدیده ای صورت می گیرد که به آن اثر ونچوری می گویند. هنگامی که هوا از یک فضای کوچک (یا ونچوری) عبور می کند سرعت عبور آن افزایش می یابد و حالت مکش را به وجود می آورد. این حالت مکش در موکوس قابل انعطاف هر تار صوتی صورت می گیرد که در قسمت وسط تارهای صوتی وجود دارد و این حالت باعث کشیده شدن هوای بیشتری از ششها می شود.این چرخه یک نوسان مکرر را به وجود می آورد که تحت عنوان موج موکوسی شناخته می شود. برای تولید صوت خوب منظم بودن موج موکوسی ضروری به نظر می رسد.
انعطاف پذیری موکوسی بستگی به منسجم بودن لایه ای دارد که مستقیما زیر آن قرار دارد و تحت عنوان لامینای سطحی روی تار صوتی ، یا لایه ی رینکه شناخته می شود و این نام از نام فردی گرفته شده است که برای اولین بار به توصیف آن پرداخت . این لایه متشکل از شبکه ی خاصی از مواد است که در بدن منحصر به فرد است و می تواند استرس تارهای صوتی را در طول زمان تحت کنترل خود درآورد .
ضربه آوایی
تصاویر ویدیویی ازارتعاش تارهای صوتی با حرکت آهسته توسط روشی است که تحت عنوان استروبوسکوپی شناخته می شود. در حقیقت تارهای صوتی بیش از ۱۰۰ بار در ثانیه در طی آواسازی به ارتعاش در می آیند و گاهی اوقات دفعات ارتعاش بیش ازین تعداد است. این حالت باعث وارد امدن استرس فیزیکی زیادی به تار صوتی می شود . استرس ناشی از آواسازی تحت عنوان ضربه ی آوایی شناخته می شود و عنصر مهمی است که زیر بنای انواع مختلف مشکلات تارهای صوتی را تشکیل می دهد.
بلندی
بلندی صدا بیشتر در نتیجه ی فشار هوایی است که زیر تارهای صوتی وارد می شود . خروج هوا با فشار بیشتر از شش ها باعث افزایش این فشار می شود. البته تارهای صوتی بایستی تنش را افزایش دهند تا حالتی نزدیک به بسته شدن را به وجود آورند که این حالت برای رخ دادن اثر ونچوری ضروری است. اگر این حالت اتفاق نیفتد افزایش فشار هوا به راحتی این تار آواها را از هم جدا می کند و در ارتعاش اختلال ایجاد می کند. این حالت تنش تارهای صوتی معمولا به صورت غریزی و بدون تلاش آگاهانه صورت می گیرد . افراد مبتلا به فلج تارهای صوتی یا سایر انواع ضعف تارهای صوتی اغلب قادر به انجام این عمل نیستند و اغلب از ناتوانی برای افزایش بلندی صدا گله دارند.
افزایش بلندی صدا معمولا باعث افزایش ضربه ی آوایی می شود. این حالت در مورد افزایش بلندی صدا طی زمان صادق است و معمولا در افرادی که در مکانهای صنعتی یا محیط های پر ترافیک کار می کننند صادق است حتی در افرادی دیده می شود که در یک خیابان شلوغ یا محیط پر سر و صدا مجبور به آواسازی هستند.
زیر و بمی
بسامد موج موکوسی تعیین کننده ی زیر و بمی صداست. تارهای صوتی علاوه بر باز و بسته شدن قادر به کوتاه و بلند شدن هستند و این حالت شیوه ای را به وجود می آورد که تنش تارهای صوتی افزایش می یابد. همانطور که تنظیم تار گیتار باعث تنظیم زیر و بمی آن می شود ، این حالت نیز باعث تغییر تنش تار های صوتی می شود. در هر حال در مورد تارهای صوتی تنش بایستی به طور متقارن تغییر کند ، یک فرد این فعالیت را با سرعت و با دقت انجام می دهد و اکثر اوقات این کار را طی یک گفتگوی کوتاه انجام می دهد.
گرفتگی صدا
گرفتگی صدا در اثر نا منظم بودن ارتعاش موکوسی به وجود می آید . عوامل خیلی زیادی روی شکل گیری و حفظ موج موکوسی تاثیر می گذارند اما اگر خواسته باشیم ساده بگوییم این حالت را می توان به دو صورت تقسیم کرد : بسته شدن تار صوتی و انسجام لامینای سطحی روی تار صوتی . ناتوانی تارهای صوتی در بسته شدن به طور موثر همانطور که در فلج تارهای صوتی دیده می شود ممکن است روی ایجاد اثر ونچوری که زیر بنای ارتعاش موکوسی را تشکیل می دهد تاثیر بگذارد. موکوس سفت و خشن که در اثر تغییر در لامینای سطحی روی تار صوتی به وجود می آید و در اسکار تار صوتی دیده می شود قادر نیست خوب به ارتعاش در آید یا اصلا مرتعش نمی شود . گاهی اوقات جرم بزرگی مانند کیست یا پولیپ مانع بسته شدن تارهای صوتی و ارتعاش موکوس می شوند