سندرم آنجلمن
سندرم آنجلمن
پایه ژنتیک سندرم آنجلمن رشد سندرم آنجلمن زبان وتکلم درسندرم آنجلمن
شیوع در۱۵۰۰۰یا۳۰۰۰۰
معمولا در هنگام تولد تشخیص داده نمی شوند. شایع ترین سن تشخیصی بین سن ۳تا۷سالگی می باشد.
روشهای مولکولی مثل FISH،یک حذف را در حدود ۷۰درصد افراد AS نشان داده است.
ناحیه حذف شده در کروموزوم ۱۵شامل ژنهایی است که بر حسب اینکه منشأ آن از کدام والد باشد،فعال یا غیرفعال هستند.
فعالیت ژنی وابسته یا مخصوص والد به عنوان نقش گیری ژنتیک خوانده می شود.
ژن یا ژنهای مسؤل Asتنها در کروموزوم شماره ۱۵مادرفعال است.
اختلال در کروموزوم ۱۵ که از پدر به ارث می رسد، اختلال رشدی به نام سندرم پرادرویلی’PWS’را ایجاد می کند . ژن PWS در نزدیک ژن AS قرار گرفته است ولی با هم فرق دارند.
.۲در ۱۹۹۷یک ژن در ناحیه حذف AS به نام UBE3A پیدا شد که تقریبا در ۵%افراد AS دچار موتاسیون می باشد.
این ژن یک پروتین را کدگذاری می کند که ubiquitin protein ligaseنامیده می شود و عقیده بر این است که ژن UBE3Aعلت سندرم AS است.
همه ی مکانیسم های شناخته شده به عنوان علت سندرم AS ناشی از عدم فعالیت یا فقدان این ژن است.
در مغز عادی نسخه برداری UBE3A که از پدر به ارث می رسد تقریبا به طور کامل غیرفعال است،لذا کپی به ارث رسیده از مادر اکثر کارکردهای UBE3Aرا در مغز انجام می دهد.
انتقال ارثی موتاسیون UBE3A از مادر علت سندرم AS،و انتقال ارثی UBE3A از پدر اثر قابل کشفی روی کودک ندارد.
در بعضی از خانواده ها موتاسیون UBE3A می تواند در بیشتر از یک عضو خانواده رخ دهد.
.۳علت دیگر سندرم AS در۲تا۳%موارد، دریافت هر دو نسخه کروموزوم
۱۵از پدر است که به آن ‘UPD’می گویند.
در این حالت کودک هیچ نسخه ای از مادر دریافت نمی کند.در این وضعیت
حذف یا موتاسیون رخ نداده است بلکه کودک تنها ژنUBE3Aفعال را
ندارد،زیرا کروموزومهای ناشی از پدر تنها ژنهای غیرفعال مغزی UBE3A را
دارا هستند.
.۴چهارمین طبقه افراد دچار سندرم AS،۳تا۵%موارد،دارای نسخه های کروموزوم شماره ۱۵از هر دو والد هستند:
ولی کپی به ارث رسیده از مادر به همان شکلی کار می کند که کروموزوم ۱۵پدر باید کار کند.
به این حالت نقص در شکل گیری می گویند.
بعضی از افراد AS که دچار این نقص هستند دارای حذفهای خیلی کوچکی در ناحیه ای موسوم به مرکز شکل گیری یاIC هستند.
در بعضی موارد Asبوسیله ی نقصهای شکل گیری در بیش از یک عضو خانواده رخ می دهد.
ناحیه ICفعالیت UBE3Aرا از یک مکان مجزا تنظیم می کند ولی نحوه این تنظیم
شناخته شده نیست.
.۵سایر تغییرات غیر عادی کروموزومی ۲%،ترتیب مجدد غیرعادی
کروموزومی
.۶علتهای ناشناخته ۱۵% ،همه ی تست های تشخیصی منفی هستند.
رشد سندرم آنجلمن
AS
تقریبا همه ی این کودکان دارای ناتوانی ذهنی،تأخیر در تکلم،یادگیری زبان ورشد
کند مهارتهای حرکتی هستند.مسأل رفتاری غالبا بیش از۸۰% دیده می شود.
رشد سر نامناسب و تأخیر یافته،معمولا منجر به میکروسفالی در سن ۲ سالگی.
تشنجها معمولا بعد از ۳ سالگی شروع می شوند.
نوار مغزی غیر عادی
چرخش زبان،اختلالات مکیدن و قورت دادن
مسأل تغذیه در خلال نوزادی
دستهای خم شده و رو به بالا در خلال راه رفتن
حساسیت زیاد به گرما
دهان بزرگ،فاصله زیاد بین دندانها
جویدن افراطی و رفتارهای دهانی
آرواره ی پایین جلو آمده و برجسته
زبان بیرون آمده و داما در حال چرخش
زبان وتکلم در سندرم آنجلمن
بعضی از کودکان Asظاهرا دارای درک مطلب کافی برای تکلم
هستند ولی حتی در بالاترین کارکرد تکلم محاوره ای رشد نمی کند.
افراد کمی ۱تا۳کلمه صحبت می کنند.
کودکان AS که به علت به ارث بردن هردو کروموزوم ۱۵از پدر یا به
خاطر یک حذف خیلی کوچک،به این سندرم مبتلا می شوند شاید دارای
مهارتهای کلامی و شناختی بهتری باشند و در مواردی از۲۰-۱۰کلمه
استفاده کنند هر چند تلفظ آنها بسیار ضعیف است.
اختلال تکلم درAS یک تکامل نسبتا مشخصی دارد.نوزادان و کودکان
اغلب کمتر گریه می کنند و دارای صداهای نوزادی کمتری هستند.
کلمه تنها و آشکار مثل«ماما»شاید در ۱۸-۱۰ماهگی رشد کند ولی
خیلی کم و بدون معنای نمادین مشخصی بیان می شود.
در۴-۲سالگی تکلم دچار تأخیر می شود ولی مشخص نیست که کودک
کوچکAS چطور از نظر کلامی ارتباط برقرار می کند.گریه کردن و
سایر صداهای حنجره نیز شاید کاهش یافته باشد.
در۳سالگی کودکان AS شروع به ایجاد نوعی زبان غیر کلامی می کنند.
بعضی ها به اجزإ بدن اشاره می کنند و بعضی از نیازهای خود را بوسیله
حالتهای ساده بدنی نشان می دهند ولی در فهم و پیروی از دستورات خیلی بهتر
هستند.
سایرین که دچار صرعهای تشنجی یا بیش فعالی شدید هستند نمی توانند به
اندازه کافی برای کسب مراحل اولیه ارتباط از خود توجه نشان بدهند مثلا در
ایجاد و حفظ تماس چشمی دچار مشکل هستند.
مهارتهای زبان غیرکلامی کودکانAS خیلی فرق می کند بطوریکه آنهایی
که خیلی پیشرفته هستند قادر به یادگیری زبان اشاره و استفاده از وسایل کمکی مثل تخته ارتباط تصویری هستند.
منابع:
کودکان استثنایی «سندرم ها»
دکتر فریدون یاریاری