پرخیشومی و خروج خیشومی ناشی از بی کفایتی مرزی دریچه کامی-حلقی
پرخیشومی و خروج خیشومی ناشی از بی کفایتی مرزی دریچه کامی-حلقی
کودکانی که از لحاظ بالینی ، پرخیشومی و خروج خیشومی قابل شنیدن شدید به دلیل VPI دارند ، معمولا برای به دست آوردن تشدید طبیعی به درمان جراحی نیاز دارند .
در حالت ایده آل باید اصلاح VPI را قبل از شروع تولید درمانی انجام داد تا کودک بتواند جایگاه صحیح صداها را با سیستم کامی-حلقی با کفایت یاد بگیرد .اما اغلب ، مواردی وجود دارد که کودکان کم سن و سال قبل از انجام ارزیابی عینی مناسب از عملکرد دریچه کامی-حلقی برای درمان ارجاع داده می شوند . در چنین مواردی بهتر است که درمان با هدف ایجاد جایگاه صحیح تولید آغاز شود .
VPI ، مانع یادگیری جایگاه صحیح تولید در روند درمان نمی شود .وقتی که تاخیر در رشد صداهای گفتاری وجود دارد ، نباید درمان را تا زمان جراحی VPI به تاخیر انراخت .
برخی از نویسندگان با انجام یک دوره گفتار درمانی آزمایشی برای کودکانی که بی کفایتی مرزی دریچه کامی-حلقی دارند ، موافق هستند . اگرچه گفتار درمانی به تنهایی نمی تواند در همه بیماران ، خیشومی شدگی گفتار را برطرف کند ، ولی ممکن است درک پرخیشومی و یا خروج خیشومی قابل شنیدن را برای بیمارانی که موارد زیر را نشان می دهند کاهش دهد :
– پرخیشومی و خروج خیشومی قابل شنیدن به صورت خفیف
– پرخیشومی و خروج خیشومی قابل شنیدن به صورت بی ثبات
– باز شدگی کوچک دریچه کامی-حلقی
– خیشومی شدگی در بافت های خاص یا در زمان خاص
– کاهش خیشومی شدگی در طول تکالیف محرک و یا الگوهای تولید جبرانی
درمان می تواند در کاهش خیشومی شدگی گفتار که ناشی از بد عملکردی دهانی-حرکتی یا دیزارتری است یا وقتی که بعد از فارینگوپلاستی باقی مانده ، موثر است . در نهایت اینکه در موارد خاصی که بیمار نمی تواند درمان جراحی یا پروتز دریافت کند ، احتمالا شروع یک دوره درمان آزمایشی مناسب است .
علیرغم اینکه درمان برای ایجاد تولید مناسب با سن معمولا یک فعالیت طولانی مدت است ولی درمان کاهش درک خیشومی شدگی باید براساس دوره های کوتاه مدت باشد . زمانی که درمان پس از ۶ تا ۸ هفته تلاش برای اصلاح خیشومی شدگی ، نامفق بود ، باید آن را رها کرد و درمان دیگری در نظر گرفت . فقط زمانی باید درمان را ادامه داد که بتوان به سایر اهداف تولیدی یا زبانی پرداخت .
استراتژی هایی به منظور کاهش درک پرخیشومی :
استراتژی هایی که به منظور کاهش درک پرخیشومی یا خروج خیشومی قابل شنیدن معمولا در آثار و کتاب ها پیشنهاد می شود ، اساس مشترکی دارند : آنها سعی می کنند با دستورزی حفره دهان ، تشدید دهانی را تغییر دهند . باید نکته مهمی را در زمان درمان و مشاوره دادن به بیماران و والدین آنها به یاد داشته باشیم . ما به طور مستقیم وضعیت دریچه کامی-حلقی را تغییر نمی دهیم ؛ چون استراتژی های رفتارینمی توانند مشکلات ساختاری را اصلاح کنند . هدف ما تشویق تشدید و تولید دهانی از طریق اصلاح حفره دهان است . فعالیت های زیر توسط بسیاری از محققان شرح داده شده اند .
افزایش باز شدگی دهان
برخی از محققان معتقدند که افزایش باز شدگی دهان به افزایش تشدید دهانی کمک می کند (بون و مک فارلان ،۱۹۹۴؛ کاستون،۱۹۸۶؛و همکاران ) . وقتی که فرد ، باز شدگی دهانش را افزایش می دهد ، میزان مقاومت دهانی یافته و در ادامه جریان هوای دهانی افزایش می یابد. با افزایش جریان هوای دهانی ، جریان هوای خیشومی باید کاهش یابد و این وضع باعث کاهش درک خیشومی شدگی گفتار می گردد. یک راه برای افزایش باز شدگی دهان در طی تولید واکه ها ، غلتان ها و روان ها ، جلب توجه بیمار به سمت آن هدف و استفاده از فیدبک بینایی است . استفاده از یک آینه یا نمایشگر تلویزیون مفید است . روش دیگر ، آموزش حرکات تولیدی اغراق آمیز است که باعث افزایش دامنه باز شدگی دهان و برعکس می شود . اگرچه ممکن است این روش در بیمارانی که گپ کامی-حلقی کوچکی دارند و با دهان بسته صحبت می کنند باعث کاهش درک پرخیشومی شود ، ولی احتمالا برای بسیاری از بیماران که حرکات لب و فک تحتانی مناسب دارند ، استراتژی مناسبی نیست . در واقع افزایش بیش از حد باز شدگی دهان احتمال افزایش درک پرخیشومی را افزایش می کند ؛ چون در این حالت ممکن است اتصالات عضلانی بین زبان یا فک تحتانی و نرمکام باعث باز شدن دریچه کامی-حلقی شود .
تماس نرم و ملایم اندام های تولیدی
شماری از محققان (کاستون، ۱۹۸۶؛ شلتون، هان و موریس،۱۹۸۶؛ و همکاران) استفاده از تماس نرم و ملایم اندام های تولیدی را به منظور کاهش درک خروج خیشومی قابل شنیدن پیشنهاد کردند . گلدینگ-کوشنر ، نقطه مقابل استفاده از تماس نرم و ملایم تولید کننده ها ( همچنین کاهش سرعت ) را به منظور افزایش وضوح گفتار توصیه کرد . او معتقد بود تماس محکم اندام های تولیدی اگرچه ممکن است باعث افزایش درک آشفتگی خیشومی شود ، ولی به دلیل افزایش حرکات دریچه کامی-حلقی ، وضوح گفتار را افزایش می دهد . ( هوچ و همکارانش ، ۱۹۹۵ ) . ممکن است گاهی اوقات کودکی خیشومی شدگی خفیف گفتار داشته باشد که این حالت آنقدر شدید نیست که نیاز به مداخله جراحی داشته باشد . در چنین مواردی استفاده از تماس نرم و ملایم تولید کننده ها ، احتمالا درک خیشومی شدگی را کاهش می دهد .
کاهش سرعت گفتار
کاهش سرعت گفتار روشی متداول و رایج است که هنوز در مورد تاثیر آن بر کاهش درک خیشومی شدگی بحث وجود دارد . درمانگران اینگونه استدلال کردند که چون وضعیت نرمکام در گفتار پیوسته تحت تاثیر وضعیت سایر اندام های تولیدی قرار می گیرد ، کاهش سرعت تولید به نرمکام اجازه می دهد که طی زمان بیشتری ، بالا رفته و در محل دیواره خلفی حلق ، بسته شدگی مناسب را ایجاد کند . اگرچه کاهش سرعت تولید نظریه جالبی است ولی اطلاعاتی گزارش نشده تا ارتباط محکم بین سرعت گفتار و میزان خیشومی شدگی را تایید کند . درمانگران از این روش در درمان استفاده می کنند . چون اجرای این روش ضرر خاصی ندارد – و شاید سود چندانی هم نداشته باشد – بهتر است در بیماران ویژه ای ، تاثیر کاهش سرعت به صورت آزمایشی بررسی شود . البته به خاطر داشته باشید که همیشه مشخصات تولیدی گفتار بیمار باید تعیین کننده ی اجرای یک روش درمانی باشد . تغییر سرعت گفتار بیماری که تا به حال با سرعت مناسب صحبت کرده ، روش مناسبی نیست . فقط زمانی می توان از استراتژی کاهش سرعت گفتار استفاده کرد که خود سرعت گفتار ، یک مشکل باشد .