انواع و دلایل Apraxia of Speech چیست ؟
دلایل ایجاد آفازی
دو نوع اصلی Apraxia of Speech عبارتند از:
Apraxia of Speech اكتسابی و Apraxia of Speech پیشرفته
Apraxia of Speech اكتسابی می تواند در هر سنی ایجاد شود كه حتی در افراد بالغ هم می تواند بروز كند . این نوع apraxia به دلیل ضربه به یكی از قسمتهای مربوط به صحبت كردن یا فقدان و معیوبی توان تكلم مغز می باشد . Apraxia of Speech اكتسابی هم می تواند به صورت نارسایی عضوی كه نتیجه ضعف ماهیچه ها است ، باشد كه بدلیل اختلال در سیستم عصبی ایجاد می شود.
Apraxia of Speech پیشرفته ( DAS ) در كودكان و از زمان تولد بوجود می آید و این نوع apraxia در پسرها بیشتر از دختر ها رخ می دهد . این نوع apraxia با نام های گوناگونی شناخته می شود مثل apraxia لقطی پیشرفته ، كنش پریشی لقطی پیشرفته ، apraxia شمرده شمرده و Apraxia of Speech دوران كودكی . DAS با آنچه بعنوان تاخیر پیشرفته در گفتار شناخته می شود فرق می كند بگونه ای كه كودك یك روش نوعی از گفتار پیشرفته را دنبال می كند اما بسیار كند تر از حالت نرمال .
دلیل یا دلایل DAS هنوز شناخته نشده اند . برخی از دانشمندان بر این باورند كه DAS اختلالی است مربوط به پیشرفت كلی زبان كودك . دیگران معتقدند كه دلیل آن ناشی از یك اختلال عصبی است كه بر روی توان مغز برای ارسال پیام های مناسب برای حركت ماهیچه های مربوط به گفتار اثر می گذارد . در هر حال تصویر مغز یا دیگر مطالعاتی هیچ نوع آسیبی مشخص یا تفاوتی را در ساختار مغز این نوع كودكان نشان نمی دهد . كودكانی كه مبتلا به DAS می باشند اعضایی از خانواده شان هستند كه یك زمینه اختلال ارتباطی یا توانایی آموزش دارند . این مشاهده و یافته های اخیر نشان می دهند كه عوامل ژنتیكی نقش زیادی در این اختلال بازی می كنند .
آپراکسی اکتسابی
آپراکسی در نتیچه واقعه ای است که علت آن آسیب مغزی است، که می تواند در نتیجه سکته مغزی، ضربه وغزی، تومور مغزی، توکسین ها و یا عفونت ها باشد.که می تواند بسیار شدید باشد که فرد در اغاز کردن گفتار ناتوان است یا بسیار خفیف باشد که فرد در تلفظ کلمه های چند سیلابی با مشک روبرو است .اینکه فرد به کدام یک از آپراکسی شدید یا خفیف مبتلا شود به شدت آسیب دیدگی بستگی دارد. درمان ممکن است با گفتان صداهای انفرادی و متضاد در آنها شروع شود. نواختن در ریتم گفتار به بعضی از افراد کمک می کند تا گفتارشان واضح تر شود. از تمرین تیکه های متضاد در ریتم گفتار طبیعی برای افزایش درک استفاده می شود. افرادی که آپراکسی خفیف دارند یاد میگیرند که از راهبرد هایی برای تولید کلمات بلندتر استفاده کنند که قبلاً برای تولید آن مشکل داشتند.
علائم این بیماری چیست ؟
افرادی كه مبتلا با این دو نوع apraxia می باشند ممكن است یك تعداد خصوصیات یا علائمی از گفتار داشته باشند . یكی از قابل نوشتن ترین علائم مشكل در گذاشتن صداها و هجاها كنار هم در حالت صحیح فرم یك كلمه است . كلمات بزرگتر و پیچیده تر معمولا سخت تر از كلمات كوتاه و ساده تر هستند . همچنین این افراد هنگام صحبت كرد اشتباهات متناقضی مرتكب می شوند . بط.ر مثال ممكن است این افراد یك كلمه سخت را درست بیان كنند اما در تكرار آن دچار مشكل می شوند یا ممكن است یك روز با گفتن یك صدای بخصوص مشكلی نداشته باشند اما در روز دیگر با همین صدا مشكل داشته باشند .
افرادی كه apraxia دارند اغلب چندین بار یك كلمه یا صدا را تكرار می كنند تا بتوانند آنرا درست بیان كنند . خصوصیت معمول دیگری از Apraxia of Speech ، استفاده نادرست از علم عروض است كه تغییر دادن ریتم ، تأكیدها و انعطاف های گفتار است كه برای روشن كردن معنی و مفهوم از آن استفاده می شود .
كودكانی كه Apraxia of Speech دارند معمولا فهمیدن و درك زبان برایشان راحت تر از آن است كه از زبان استفاده كنند تا خودشان مطلبی را بیان كنند .
برخی از كودكان با این اختلال ممكن است مشكلات دیگری داشته باشند كه ممكن است شامل مشكلات دیگری در گفتار مثل نارسا گویی عضوی یا مشكلات زبانی مثل ضعف در لغت ، گرامر نادرست و یا مشكل در سازماندهی واضح اطلاعات بیان شده یا مشكلات مربوط به خواندن نوشتن ، هجی كردن یا ریاضی یا مشكلات هماهنگی و یا مشكلات جویدن و بلعیدن باشد .
شدت Apraxia of Speech در هر دو نوع آن از شخصی به شخص دیگر متفاوت است . ممكن است apraxia بقدری ملایم باشد كه تنها در برخی از صداها و یا موقعیت ها و یا كلمات پیچیده ظاهر شود . در موارد شدید apraxia شخص ممكن است توانایی ارتباط موثر با كلام را نداشته باشد و لازم باشد تا از روش دیگری برای ارتباط استفاده كند .
چگونه تشخیص داده می شود ؟
متخصصینی كه به عنوان گفتار درمان شناخته می شوند نقش مهم كلیدی را در تشخیص و درمان این بیماری ایفا میكنند . عامل و یا تست خاصی كه بتواند برای تشخیص Apraxia of Speech استفاده شود وجود ندارد . بعلاوه متخصصین گفتار درمانی در اینكه علائم مخصوص apraxia پیشرفته چیست توافق نظر ندارند . شخصی كه كار تشخیص را انجام می دهد عموما بدنبال برخی یا بسیاری یا گروهی از علائمی كه در بالا گفته شد می گردد . استفاده از عواملی مثل ضعف ماهیچه ها یا مشكلات درك زبان نیز می تواند به تشخیص كمك كند .
برای تشخیص Apraxia of Speech پیشرفته والدین و متخصصین ممكن است نیاز به یك دوره زمانی مناسب از گفتار كودك داشته باشند . در یك تست رسمی برای هر دو نوع Apraxia of Speech ، گفتار درمان ممكن است از بیمار بخواهد یك كاری مانند این انجام دهد ، مثلا یك كلمه مشخصی را چندین بار تكرار كند یا یك لیست از كلمات كه بتدریج طولانی میشوند را بگوید ( به طور مثال : Love , Loving , Lovingly ) .
برای Apraxia of Speech اكتسابی یك گفتار درمان ممكن است توانایی صحبت كردن ، خواندن ، نوشتن و ساختن حركات غیر گفتاری فرد را آزمون كند . تست های عكس مغز مانند MRT ممكن است برای تشخیص دادن apraxia اكتسابی از دیگر اختلالات گفتاری در افرادی كه دچار ضربه مغزی شده اند شود .
چگونه معالجه می شود ؟
در برخی موارد افراد مبتلا به apraxia اكتسابی برخی یا تمام توانایی گفتاری خود را خودشان بهبود می بخشند كه این نوع درمان بهبودی خود به خودی نامیده میشود . كودكان مبتلا به Apraxia of Speech پیشرفته نمی توانند مشكلات را خودشان به تنهایی بیابند . گفتار درمانی اغلب برای این كودكان و افرادی كه مبتلا به apraxia اكتسابی هستند و نمی توانند تمامی بیماری خود را بهبود بخشند مفید است .
آسیب شناسان گفتار و زبان از شیوه های گوناگونی برای درمان Apraxia of Speech استفاده می كنند و یك درمان بسیار مؤثر هنوز ثابت نشده است و این درمان هم بصورت فردی مورد استفاده است و هم برای درمان دیگر مشكلات گفتاری كه همراه با apraxia ایجاد می شود طراحی شده است . هر كسی یك نوع واكنش نسبت به درمان نشان می دهد و برخی افراد پیشرفت بیشتری نسبت به دیگران دارند . افراد مبتلا به Apraxia of Speech معمولا نیاز به ردمانهای فشرده و مكرر یكی پش از دیگری دارند . حمایت و تشویق افراد خانواده و دوستان نیز بسیار مهم است .
در موارد شدید افراد مبتلا به Apraxia of Speech پیشرفته یا اكتسابی ممكن است نیاز به استفاده از روشهای دیگر برای بیان داشته باشند ، كه این ممكن است شامل زبان اشاره رسمی یا یك دفترچه یادداشت مخصوص زبان همراه با تصویر یا لغات نوشته شده باشد تا فرد بتواند آنرا به افراد دیگر نشان دهد یا ممكن است یك وسیله ارتباطی الكترونیكی مثل كامپیوتر قابل حمل ( لب تاب ) باشد ، بطوریكه هم بنویسد و هم صحبت كند .
درمان آپراکسی گفتار شامل تمرینات غیر کلامی زبان و لب است .
چه تحقیقاتی تا به حال صورت گرفته است ؟
محققین بدنبال یافتن عوامل Apraxia of Speech پیشرفته هستند كه شامل امكان نقش ناهنجاری در مغز یا دیگر بخشهای سیستم عصبی است . آنها در مورد عوامل ژنتیكی هم كه در DAS نقش دارند مطالعه می كنند . دیگر تحقیقات در مورد DAS مربوط به شناسایی بیشتر و شناخت تكنیكهای جدید تشخیص این بیماری از دیگر اختلالات گفتاری است . تحقیق در مورد apraxia اكتسابی شامل مطالعات برای اشاره دقیق به نواحی خاص مغز كه مربوط به این اختلال می شوند است . بعلاوه محققین نیز در حال مطالعه اثر روشهای معالجات گوناگون برای Apraxia of Speech اكتسابی و پیشرفته هستند .