اختلالات زبان

اختلالات زبان

 : ۱) تأخير در رشد گفتار و زبان:

در اين اختلال کودک دير تر از زمان عادی سخن گفتن را آغاز می کند ودرک کودک کمتر از سطح سنی وی است .و دلايل مختلفی دارد که برخی از آنها عبارتند از عوامل ارثی ، ضايعات وبيماری های مادرزايی و ژنتيکی و يا عوامل مربوط به دوران قبل وحين و بعد از زايمان و يا کمبودهای محيطی و عاطفی ، کودک در رشد گفتار و زبان از همسالان خود عقب باشد ،  کم شنوايی يا ناشنوايی ، کم توانی ذهنی ،اختلالات نافذ رشد مانند اتيسم و … – زبان پريشی ( آفازی ) : در اين اختلال فرد توانايی درک يا بيان يا هر دو را بعلت آسيب های مغزی که بطور ويژه به مناطق زبانی مغز آسيب زده است، از دست ميدهد. اين ضايعات ميتواند بعد از دوره زبان آموزی و يا در حين آن رخ دهد که بنابراين به ترتيب به آن آفازی اکتسابی يا رشدي می گويند نياز به گفتار درمانی امری ضروری به نظر می رسد . در اينجا گفتار درمانگر با استفاده از وسايل کمک آموزشی و با دادن مشاوره صحيح به والدين بيمار در درمان او می کوشد .

اين اختلال در اثر عوامل زير در کودک به وجود میآيد                                                             

: الف) اختلالات جسمی و فيزيکی    :

مثل عقب ماندگی ذهنی – نقص شنوايی – فلج مغزی     ب) اختلالات محيطی               : منظور محيط بدون گفتار ( والدينی که با فرزندشان به ميزان کافی صحبت نمی کنند ) و مشکلات عاطفی همراه با الگوهای اشتباه والدين است .

ج) اختلالات عصبی روانی                                                                                                                           : مثل کودکانی که بدليل اختلالات شخصيتی حتی حاضر به برقراری تماس چشمی نمی باشند از علائم آن خودآزاری – خيرگی ممتد و علاقه به اشياء به گونه مرضی را می توان نام برد که اين عوامل موجبات عدم ارتباط را فراهم می کنند      ۲( اختلالات زبان بعدرشد                                                                                                            : در اثر عواملی مثل سکته مغزی – تومور – ضربات مغزی ناشی از تصادفات و ضربه های ديگر به سر و عفونت های مغزی که باعث آسيب به مناطق گفتاری مغز می شوند ايجاد می شود . گفته های ديگران را به درستی درک نمی کنند و گفتاری نامفهوم يا تلگرافی دارنددر ساير جنبه های ارتباطی مثل نوشتن و خواندن و انجام محاسبه رياضی نيز دچار اشکال می شوند ولی شخصيت حفظ شده و متوجه دنيای اطراف خود نمی باشند واز علائم غير گفتاری مثل حرکات چهره و … متوجه دنيای اطراف خود بوده ولی قادر به برقراری ارتباط نيستند.

  ▪ اختلالات گفتاری       

  : ۱) اختلالات توليدی ( تلفظی  )        

اشکال در نحوه تلفظ صداها که در اثر عواملی مثل شکاف کام و لب ، ضف عضلانی لبها ، فقر آموزشی ، کمبودهای عاطفی و صحبت کردن والدين به صورت بچه گانه و … ايجاد می شود     . از انواع خطاهای توليدی می شود موارد زير را مثال زد      . تاکسی … تلفظ می شود … تاسکی     پروانه …. تلفظ می شود … پوانه   پنير … تلفظ می شود … پندير            کتاب …. تلفظ می شود … ئتاب                                          کودک به طور ميانگين تا سن ۴ سالگی قادر است همه صداها را به درستی تلفظ کند اما بسياری از کودکان تا سن ۸ سالگی به مهارت و تبحر کامل در تلفظ صداها دست نمی يابند.                   

۲) اختلالات صدا  

: صدا نيز مانند ظاهر افراد بسيار متفاوت و بی ثبات است و با تغيير محيط تغيير عواطف و همچنين مشکلات زندگی دگرگون می شود صدای هر فرد بايد با سن ، جنس و جثه فرد سازگار باشد . مثلاً يک مرد نبايد صدای زنانه ( زير ) داشته باشد و يا يک زن نبايد صدای مردانه ( بم ) داشته باشد . صدا بايد خوشايند بوده و احساس نامطلوب در شنونده به وجود نياورد در نتيجه نبايد دارای گرفتگی خشونت يا تودماغی بودن به طور دائم ( بجز موارد سرماخوردگی که بيش از چند روز طول نمی کشد ) باشد.

۳(اختلال در ريتم يا روانی گفتار ( لکنت زبان  

🙁 لکنت زبان هنگامی اتفاق می افتد که در جريان گفتار به طور غيرعادی وقفه ايجاد می شود علائم لکنت عبارتند از : تکرار در آغاز کلمه يا جمله – تنشهای فيزيکی – کشيدن صداها – توقف در گفتار فرم تنفس نادرست و در مراحل شديدتر حرکاتی مثل چشمک زدن ، بيرون آوردن زبان و قفل شدن فک و … همراه لکنت خواهد بود.            

▪ اختلالات يادگيری                                                                                                                                    : در دانش آموزان دبستانی ، با افرادی با هوش طبیعی و سالم بودن حواس مختلف ( بينايی و شنوايی و غيره ) همراه با برخورداری از امکانات آموزشی خوب مواجه می شويم که موارد را فرا گرفته و زود فراموش می کنند . اين کودکان ممکن است در شناخت و تطابق حروف و کلمات ، خواندن ، بخش کردن و ديکته نويسی دچار مشکل باشند که همراه با کمبود توجه و تمرکز یا دقت بيش از اندازه می باشد ساير علائمی که همراه اين مشکل است اختلال در کپی کردن موارد نوشته شده ، وارونه نويسی ( پ به صورت وارونه نوشته می شود ). عدم تثبيت برتری طرفی و عدم هماهنگی در حرکات بدن و … است . کودکانی با اين علائم دچار اختلال يادگيری هستند و نياز به برنامه های آموزشی خاص دارند .کليه اختلالات گفتار و زبان که در بالا ذکر شد به کمک برنامه های گفتار درمانی و آموزشهای ويژه قابل درمان می باشد .

وظايف تأخير دررشد گفتار و زبان

الف) وظايف مربوط به نقش پيشگيري از اختلالات گفتار و زبان:

. آموزش به بيمار و خانواده او جهت پيشگيري از بروز اختلالات گفتار وزبان و يا تشديد آن.

. شناسايي افراد سالم و افراد مبتلا به اختلالات گفتار و زبان درجامعه.

. ارائه توصيه و آموزشهاي لازم جهت پيشگيري از بروز اختلالات گفتار وزبان درسطح جامعه.

ب) وظايف مربوط به نقش ارزيابي و شناخت گفتار و زبان:

. شناسايي علائم و نشانه ها يا اختلالات گفتار وزبان درهر بيمار

. شناسايي نوع و شدت اختلال گفتار و زبان درهر بيمار

. شناسايي تاثير اختلال گفتار و زبان بر جنبه هاي رواني ، ذهني و اجتماعي فرد مبتلا و خانوادة او

. شناسايي عوامل محيطي ، جسمي و خانوادگي مؤثر درتشديد و يا بهبود اختلال درهر بيمار

. شناسايي نياز بيمار و خانواده او براي ارجاع به ساير متخصصين

. شناسايي جنبه هاي و ابعادي كه آسيب گفتار و زبان تلقي ميشوند و به گفتار درماني نياز دارند

ج) وظايف مربوط به نقش گفتار درماني :

. تعيين اهداف و برنامه براي بهبود بخشيدن اختلالات گفتار وزبان

. تعيين نقش اعضاي خانواده دربهبودي اختلالات گفتار و زبان آنها

. انتخاب و اجراي روشهاي گفتار درماني

. بررسي تاثير اجراي روشها و نتايج آنها

د) وظايف مربوط به نقش مشاوره اي درمورد گفتار و زبان :

. مشاوره با مدد جويان دررابطه با مشكلات مختلف گفتار وزبان آنها

. مشاوره با اعضاي خانواده اشخاص مبتلا به اختلالات گفتار و زبان

. مشاوره با اعضاي تيم توان بخشي درباره اختلالات گفتار و زبان مدد جويان 

اهداف كلي

هدف از اين برنامه ها تربيت نيروهاي كارآمدي است كه بتوانند:

۱) با برنامه ريزي صحيح از بروز اختلالات گفتار و زبان درسطح جامعه پيشگيري كنند .

۲) به ارزيابي ، درك مشكل ، تصميم گيري باليني و تعيين روش مناسب براي رفع اختلالات گفتار و زبان بپردازند.

۳) خدمات مربوط به بهبود بخشيدن به آسيب ديدگي گفتار و زبان را در حد مطلوب ارائه نمايند.

۴) تخصصهاي مختلف تيم توانبخشي را بشناسند و مدد جويان را به درستي ارجاع دهند.